Naaien | Artikel: Naailessen in Huissen

Het maken van kleding en huishoudelijk textiel kwam in het algemeen aan op de vrouw in huis en haar dochters. Wanneer het een rijke familie betrof, die hulp in de huishouding had, dan kon men deze achter de naaimachine vinden om voor mevrouw iets te herstellen of nieuw te naaien. In Huissen waren er daar naast ook enkele naaisters te vinden, die op bestelling voor anderen naaiden. Het genealogisch bestand van de HKH laat zien, dat bij overlijden er van ongeveer 45 vrouwen als beroep 'naaister' werd genoemd. In de 18e eeuw vinden wij al enkele Huissense naaisters, maar de meeste in de 19e eeuw. Toendertijd was al het naaien nog handwerk, dus vele handen maken licht werk. Na de intreding van de naaimachine eind 19e eeuw en de electrische naaimachine rond de Tweede Wereldoorlog zien we toch nog enkele naaisters in Huissen. (De helft van de naaisters was ongehuwd.) De Huissense dochters, vooral uit de boeren- en tuindersstand, werden geacht haar eigen uitzet (ondergoed, bedden- en tafelgoed en, keukendoeken) te maken voor ze trouwde. Wanneer haar toekomstige echtgenoot zich al had gemeld borduurde zij daar met de hand de initialen van hen beiden er op. Het thuis naaien is pas na de Tweede Wereldoorlog zachtjes aan gaan verdwijnen als gevolg van het op de markt komen van goedkope confectiekleding en synthetische weefsels. Het is moeilijk nog voor te stellen, met welk een schaarste de mensen in Huissen leefden in de jaren '40-'50. (Textielbonnen van mevr. M.E. Jansen, Huissen G 59. "Textielkaart voor vrouwen en meisjes van 15 jaar en ouders, distributiestamkaart 5321." ) Door de schaarste aan voedsel en grondstoffen werd alles verdeeld d.m.v. een bonnenstelsel. Iedere burger kreeg een aantal bonnen of punten voor een bepaald artikel toegewezen: per volwassene werd een bepaalde hoeveelheid brandstof, brood, zeep of in dit geval textiel berekend. Dit rantsoen aan kleding kon bij de winkelier worden gekocht met overlegging van de bon. Het was een hele uitdaging voor de huisvrouw van toen om ondanks het feit dat het maar beperkt mogelijk was iets in de winkel te kopen, het gezin goed in de kleren te houden. (Libelle, nr. 15, ) Huisvrouwen werden daardoor heel handig in het veranderen van kleding. Het veranderen van kleding (uitleggen, innemen, langer maken, omzomen of een oprijgje in de rok leggen) was maar een kleine moeite. Zo konden de jassen en jurken van oudere broers of zussen door gegeven worden aan de jongere kinderen. Ook van grote kledingstukken werden kinderkleren gemaakt. En wanneer een oude jas versleten was, werd deze 'gekeerd' door eerst alle delen los te tornen en binnenste buiten weer aan elkaar te naaien. Zoiets is heden ten dage moeilijk voor te stellen, maar de stoffen uit die tijd waren zo degelijk, dat het keren de moeite waard was. Kleren werden toen helemaal afgedragen, tot zij helemaal opgelapt en tot op de draad versleten waren. Daarna kreeg de stof nog een tweede leven als poetsdoek. Er is dan ook niet veel oude kleding bewaard gebleven.de naaimachine bleef en blijft in menig huishouden een rol vervullen bij het verstellen en vermaken van kledingstukken. Vooral werkkleding (schort, overall) wordt nog vaak opgelapt. In gegoede huishoudens ('bij de rijke mensen') werd er over het algemeen zuiniger met het linnengoed om gegaan dan in de arbeidersgezinnen. Een meisje voor dag en nacht voor in de huishouding werd dan nog al eens door mevrouw aan het naaien gezet, bijvoorbeeld om de lakens, die in het midden versleten waren in het midden door te knippen en aan de randen opnieuw in elkaar te stikken. Naailes Dat wat de meisjes, niet van moeders thuis konden leren, leerden zij op naailes, bijv. bij de nonnen in de Lange Kerkstraat. De Zusters Franciscanessen van Heythuizen gaven in de Lange kerkstraat in Huissen naailes van 1866 tot (Advertentie uit: Het boek voor moeder en dochter, 2e druk, J. Romen &zoon//bekker, Roermond/Amsterdam, 1907, p. 94.) In het begin van de 20ste eeuw werden er ook zgn. "Knip- en Naaicursussen" georganiseerd door naaimachinepromoters, zoals meester Hutschemaker, die zijn schoolmeestersloontje aanvulde met de handel in naaimachines van de firma Singer. (zie foto voorkant en onder) Naai- en knipcursus 1929 in de Gouden Engel, Huissen. (Foto coll. HKH 5283) Later werden de 'naaldvakken', het handwerken, opgenomen in het lesprogramma van de (tuinbouw)huishoudschool.

Lees verder op deze website: https://docplayer.nl/69133175-Nostalgisch-zelf-kleding-naaien-een-huissense-geschiedenis-van-de-huishoudnaaimachine-in-het-stadsmuseum-hof-van-hessen.html